zaterdag 5 mei 2018

Christenen en het nationaalsocialisme

Peter Longerich's Hitler biografie is een verontrustend boek. Verontrustend doordat je ziet dat mensen meegaan in een volstrekt onmenselijke ideologie en dat het niet alleen toen gebeurde maar keer op keer. Ook nu.

Lutherherdenking van 1933
© Philippe Keulemans/Museum voor kloostercultuur


Daan Savert, theoloog aan de VU, heeft in het Nederlands Dagblad een artikel gepubliceerd over de rol van de protestantse kerken binnen het nationaalsocialisme. Het artikel sluit aan bij wat ik lees in de biografie.



De keuze van christenen voor het nationaalsocialisme werd vaak gedreven door angst voor secularisatie en atheïsme. De Joden waren een geschikte zondebok. De ingewikkelde geschiedenis die het christendom al eeuwen had met het Jodendom bleek het vaak maar al te makkelijk te maken om de stap naar het nazisme te zetten. De ironie wil dat het nazisme na de oorlog vaak werd weggezet als een product van – jawel – secularisatie. Het is verleidelijk om van Hitler de duivel te maken. Dan heeft wat gebeurd is, niet meer zoveel met ons te maken. Maar juist als we ons realiseren dat het soms heel intelligente en goedbedoelende mensen waren die Hitler of het nationaalsocialisme steunden, kunnen we er iets van leren.
Zie ook op BrimBoek:
Hitlers 'ideologische ontwikkeling'
Wanneer is het te laat......?
'Mijn strijd'